Cho thuê tài chính là hoạt động cấp vốn trung và dài hạn thông qua việc cho thuê máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác trên cơ sở hợp đồng cho thuê tài chính giữa bên cho thuê với bên thuê.
Bên cho thuê dùng nguồn vốn của mình mua máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác theo yêu cầu của bên thuê và nắm giữ quyền sở hữu đối với các tài sản cho thuê.
Bên thuê được sử dụng tài sản thuê và trả tiền thuê trong suốt thời hạn thuê cho bên cho thuê. Hết thời hạn thuê, bên thuê được quyền sở hữu tài sản thuê bằng cách mua lại tài sản với giá hợp lý khi đã hoàn thành các nghĩa vụ thanh toán nêu trong hợp đồng thuê.
Hiện nay trên thị trường chia thành 6 loại hình cho thuê tài chính được thuộc 2 nhóm cho thuê tài chính như sau:
- Cho thuê tài chính cơ bản: Gồm loại hình cho thuê tài chính hai bên và cho thuê tài chính ba bên
- Cho thuê tài chính đặc biệt: Gồm loại hình mua và cho thuê lại, cho thuê tài chính liên kết, cho thuê tài chính hợp tác, cho thuê tài chính giáp lưng.
Các loại hình cho thuê tài chính hiện nay
Chi tiết về đặc điểm của từng loại hình cho thuê tài chính xem trong nội dung sau.
1. Cho thuê tài chính 2 bên
Đây là hoạt động cho thuê tài chính có hai bên tham gia gồm người cho thuê và người đi thuê
Người cho thuê thường là các nhà sản xuất, sử dụng thiết bị sẵn có và trực tiếp tài trợ cho người cho thuê nhằm cải thiện chất lượng sản phẩm dịch vụ, đẩy mạnh việc tiêu thụ đồng thời tăng khả năng thu hồi lợi nhuận và giảm bớt hao mòn vô hình của máy móc, thiết bị.
Quy trình cho thuê tài chính hai bên như sau:
- Người cho thuê ký hợp đồng thuê tài chính với người thuê
- Người cho thuê chuyển quyền sử dụng tài sản thuê cho người thuê
- Người cho thuê cung cấp các dịch vụ bảo trì và phụ tùng cho tài sản thuê
- Người thuê trả tiền thuê dịch vụ và phụ tùng cho người cho thuê
- Người cho thuê bán lại tài sản cho người thuê.
2. Cho thuê tài chính 3 bên
Đây là hoạt động cho thuê tài chính có ba bên: Người thuê, nhà cung cấp và người cho thuê.
Bên cho thuê mua tài sản theo yêu cầu của bên đi thuê và được hai bên thỏa thuận theo hợp đồng thuê.
Đây là phương thức cho thuê tài chính phổ biến nhất hiện nay với 80% hợp đồng cho thuê trên thế giới áp dụng theo loại hình này.
Quy trình cho thuê tài chính ba bên như sau:
- Người thuê lựa chọn tài sản từ nhà cung cấp
- Bên thuê và bên cho thuê thương lượng điều khoản thuê tài chính
- Lập hợp đồng cho thuê tài chính giữa bên cho thuê và bên thuê
- Bên cho thuê ký hợp đồng mua bán tài sản với nhà cung cấp.
- Nhà cung cấp bàn giao, lắp đặt tài sản cho bên thuê
- Bên cho thuê thanh toán tiền mua tài sản cho nhà cung cấp.
- Bên thuê thanh toán tiền thuê tài sản cho bên cho thuê
3. Mua và cho thuê lại
Doanh nghiệp bán tài sản cho công ty cho thuê sau đó thuê lại tài sản đó. Loại hình này thường áp dụng trong tình huống các công ty đang ở trong tình trạng khó khăn tài chính và không thể vay vốn ngân hàng. Công ty cho thuê tài chính mua lại tài sản và cho doanh nghiệp thuê lại giúp người thuê tăng được vốn lưu động và có tài sản sử dụng.
Quy trình mua và cho thuê lại như sau:
- Công ty cho thuê tài chính lập thỏa thuận mua bán tài sản với chủ sở hữu ban đầu và nhận quyền sở hữu pháp lý với tài sản.
- Công ty cho thuê tài chính thanh toán tiền mua tài sản cho người bán (chủ sở hữu ban đầu)
- Công ty cho thuê tài chính chuyển quyền sử dụng tài sản cho người bán.
- Người thuê (là chủ sở hữu ban đầu của tài sản đồng thời là người bán tài sản cho bên cho thuê) trả tiền thuê cho bên cho thuê (công ty cho thuê tài chính).
- Người cho thuê lập hợp đồng thuê mua với người thuê.
4. Cho thuê tài chính liên kết
Đây là loại hình đồng tài trợ (nhiều bên tài trợ cho một người thuê) khi tài sản cho cho thuê có giá trị cao. Nhiều nhà chế tạo hợp tác để tài trợ cho bên thuê liên kết theo chiều ngang.
Các định chế tài chính hay các nhà chế tạo giao tài sản cho các chi nhánh của họ thực hiện giao dịch tài trợ cho khách hàng hình thành liên kết theo chiều dọc.
Đây là phương thức nhằm tăng khả năng tài trợ của một công ty cho thuê tài chính đồng thời cũng giúp phân tán rủi ro.
Quy trình như sau:
- Các định chế tài chính và các nhà chế tạo ký hợp đồng thuê mua với người thuê.
- Các định chế tài chính và các nhà chế tạo chuyển quyền sử dụng cho người thuê
- Người thuê thanh toán tiền thuê cho các định chế tài chính và các nhà chế tạo.
- Các mối quan hệ giữa bên cho thuê (Các định chế tài chính và các nhà chế tạo) và bên thuê tương tự như cho thuê tài chính cơ bản.
5. Cho thuê tài chính hợp tác
Loại hình cho thuê tài chính hợp vốn này gồm 4 bên: Người đi thuê, người cho thuê, người cho vay và nhà cung cấp.
Loại hình này chỉ hoạt động cho thuê tài chính của một nhóm công ty cho thuê tài chính đối với bên thuê, do một công ty cho thuê tài chính làm đầu mối.
Điều kiện cho thuê tài chính hợp vốn đó là:
- Nhu cầu thuê tài chính của bên thuê vượt quá giới hạn cho thuê tài chính của 1 công ty cho cho thuê tài chính (30%VTC của công ty cho thuê tài chính đối với một khách hàng và 80%VTC đối với một nhóm khách hàng có liên quan).
- Khả năng tài chính, nghiệp vụ, tài sản của một công ty cho thuê tài chính không đáp ứng được nhu cầu cho thuê tài chính, nhu cầu phân tán rủi ro của 1 công ty cho thuê tài chính.
- Bên thuê có nhu cầu thuê tài chính từ nhiều công ty cho thuê tài chính.
Quy trình như hình dưới đây:
6. Cho thuê tài chính giáp lưng
Là loại hình cho thuê tài chính mà theo đó người đi thuê thứ nhất cho người thuê thứ hai thuê lại tài sản mà người thuê thứ nhất đã thuê khi được sự đồng ý của người cho thuê.
Loại hình này giúp các doanh nghiệp không đủ điều kiện để trực tiếp thuê với bên cho thuê, vẫn thuê được tài sản để sử dụng cho sản xuất kinh doanh.
Quy trình như sau:
- Bên đi thuê thứ nhất thuê tài sản và trả tiền thuê cho bên cho thuê
- Bên đi thuê thứ nhất cho bên thuê thứ 2 thuê lại tài sản với sự đồng ý của người cho thuê.
- Bên đi thuê thứ hai trả tiền thuê cho bên đi thuê thứ nhất
Hy vọng với nội dung trên bạn nắm rõ được các loại hình cho thuê tài chính và đặc trưng của từng loại hình cho thuê.
